De Noorse NorSat Technology Demonstrator (NorSat-TD) is onlangs met succes gelanceerd door SpaceX vanaf de Vandenberg Space Force Base in Californië. NorSat-TD wordt beheerd door het Noorse Ruimteagentschap (NOSA) en zal technologie demonstreren voor satellietcontrole, tracking, navigatie, communicatie en maritieme verkeersbewaking. Aan boord van het ruimtevaartuig bevinden zich verschillende nuttige ladingen, waaronder het SmallCAT (Small Communication Active Terminal) lasercommunicatiesysteem. SmallCAT is ontwikkeld in een consortium onder leiding van TNO en gebruikt directe lasercommunicatie om de datatransmissiecapaciteit van kleine satellieten te vergroten. In de komende maanden volgt een demonstratie als SmallCAT in zijn baan om de aarde verbinding gaat maken met het optische grondstation op een TNO-locatie in Den Haag.
Foto credits: Universiteit van Toronto Instituut voor ‘Aerospace Studies Space Flight Laboratory’
Kees Buijsrogge, Director Space & Scientific Instrumentation:
“We zijn heel blij dat de lancering van NorSat-TD goed is gegaan. Het is spannend dat er na al het harde werk samen met onze internationale partners, nu eindelijk een demonstratie van onze technologie komt. Dit is een grote stap in de richting van een Europees ecosysteem voor snelle en veilige lasersatellietcommunicatie. Tegelijkertijd is het een kans voor Nederlandse bedrijven om zich als knooppunt te positioneren in deze netwerken”
Optische satellietcommunicatie
SmallCAT gebruikt nieuwe optische communicatietechnologie om via satellieten informatie naar de aarde te verzenden. Deze technologie, die werkt met onzichtbare lichtsignalen, maakt veel snellere gegevensoverdracht mogelijk dan de radiofrequenties die momenteel overal voor communicatie worden gebruikt. Met radiofrequenties wordt een aantal gigabit per seconde (Gbps) bereikt, maar met lasercommunicatie kunnen de overdrachtssnelheden van satellieten tien tot honderd keer zo groot worden. Daar komt bij dat lasercommunicatielinks ook bij lagere snelheden (Gbps) interessant zijn, omdat de datalinks veel veiliger zijn en de systemen veel kleiner, lichter en energiezuiniger, wat in de ruimte van belang is.
Europese samenwerking
SmallCAT bestaat uit een <1U laserterminalmodule (kleiner dan 10 x 10 x 10 centimeter) met de naam CubeCAT, die is gemonteerd in een nieuw type mechanische structuur die schokken en trillingen dempt. SmallCAT zal dienen ter demonstratie van een 1 Gbps hogesnelheidsdownlink die voldoet aan CCSDS 03K (The Consultative Committee for Space Data Systems). De CubeCAT-module is gemonteerd in een hysteresevrij ophangingssysteem met hoge demping dat door TNO is ontwikkeld en dat bestand is tegen de belasting als gevolg van de lancering van de NORSAT-TD-satelliet.
Wanneer de satelliet in zijn baan om de aarde is gebracht, zal SmallCAT voornamelijk communiceren met het optische grondstation bij TNO in Den Haag. Ook is het de bedoeling dat SmallCAT zal communiceren met andere Europese optische grondstations die deel uitmaken van het kernnetwerk van optische grondstations dat wordt beheerd door het Noorse KSAT (Kongsberg Satellite Services).
Projectpartners en financiering
SmallCAT is ontwikkeld door een consortium onder leiding van TNO, dat verder bestaat uit het Nederlandse bedrijf AAC Hyperion (onderdeel van AAC Clyde Space) voor on-board elektronica, drivers en software, en het Britse bedrijf Gooch & Housego (lasertransmitter). SmallCAT is ontwikkeld met financiële steun van het NSO uit het ARTES-programma van ESA en uit de innovatiebegroting van het Nederlandse Ministerie van Defensie. Het programma is medegefinancierd door TNO.
SmallCAT Laser Terminal
Bron: TNO