Terugblik op Prof meets CTO bij ARCNL
Op 13 oktober organiseerde Holland Instrumentation weer een Prof meets CTO bijeenkomst. Bij Prof meets CTO bijeenkomsten geven 5 professoren en 5 CTO’s een korte inleiding over hun vakgebied. Gastheer was dit keer Joost Frenken, directeur van ARCNL, op het Amsterdam Science Park. De onderwerpen waren Nanofotonica (de manipulatie en toepassing van licht op de nanometerschaal) en zaad- en plantveredeling. Beide onderzoeksgebieden waarop Nederland een koppositie inneemt. Hier een kort overzicht van alle bijdragen.
Nanofotonica
ARCNL doet fundamenteel onderzoek naar de fysische en chemische processen die cruciaal zijn voor Extreem Ultraviolet (EUV) lithografie. De EUV-machines van ASML, waarbij ultraviolet licht wordt gebruikt om kleinere en snellere chips te produceren, introduceren een nieuwe generatie chipmachines.
Mattijs de Groot, CTO van Lumicks, vertelde over het in beeld brengen van dynamische processen in cellen. Dit was vrijwel onmogelijk doordat alleen statische modellen en plaatjes beschikbaar waren. Lumicks heeft drie technologien – optische pincetten, confocale fluorescence en microfluidica – gecombineerd in een instrument. Biologen kunnen hiermee bijvoorbeeld processen bestuderen om modellen te valideren.
Zonlicht is een ideale energiebron, maar zonnecellen moeten nog een factor 4 effectievere worden om in alle gevallen de goedkoopste energiebron te zijn. Professor Albert Polman van AMOLF maakt gebruik van nanofotonica, het opvangen van licht op de nanometerschaal, bijvoorbeeld in de vorm van nanodraadjes en nanobolletjes die het licht in de cel verspreiden, Zo wordt de cel twee maak zo effectief en twee maak zo goedkoop te produceren, althans in materiaalkosten. Om de nanostructuren goed te kunnen bestuderen, heeft Polman bijzondere optische technieken ontwikkeld.
Re-scan confocal microscopy (RCM) is een methode waarmee levende cellen twee keer maal zo groot worden afgebeeld, waardoor ze beter zichtbaar zijn door een microscoop. Confocal van Doctor Erik Manders heeft de RCM-visible ontwikkeld, die in maart 2017 op de markt is gekomen. Hij vertelde over het ontwikkelingsproces, niet alleen van het product zelf, maar ook de marketing en verkoop.
Een mooi voorbeeld van precisiemonitoring in praktijk is de technologie van Sensiflex. Doctor Bram Bouwens, CIO, liet voorbeelden zien van het monitoren van scheuren in monumenten zoals de Maria van Jessekerk in Delft, maar ook bij bruggen. De techniek kan ook worden gekoppeld aan seismografische metingen om bijvoorbeeld de impact van het winnen van gas in Groningen duidelijk te maken.
Tot slot liet Stefan Witte van ARCNL zien welke ontwikkelingen er zijn op het gebied van lensloze microscopie. Hierbij wordt hierbij geen lens gebruikt, maar wordt uit de meting van het lichtpatroon teruggerekend wat het beeld is, op een manier die vergelijkbaar is met echoscopie.
Zaad-en plantveredeling
Dagelijks eten 460 miljoen mensen groenten die gegroeid zijn uit zaad van Enza Zaden in Enkhuizen. Dat is onder andere het resultaat van intensief zaadtechnologie onderzoek. Joost Verbeek lichtte het onderzoek kort toe. Bij zaadtechnologie onderzoek maakt men gebruik van een combinatie van basaal en toegepast onderzoek, gericht op het implementeren van nieuwe technieken om de kiemkracht te verbeteren.
Vanuit maatschappelijke en economische motieven streven tuinbouwers naar een zo laag mogelijk gebruik van pesticiden. Een probleem hierbij is het wegwaaienvan heel kleine druppels, waardoor pesticiden minder efficiënt gebruikt worden. Professor Doctor Daniel Bonn van Greena deed onderzoek naar de rol van druppelgrootteverdeling bij sproeien. “Onze unieke oplossing is het toevoegen van polymeren aan de pesticide zodat er veel minder kleine druppels bij het sproeien ontstaan”. Dit onderzoek was mogelijk door het gebruik van extreeem snelle camerasystemen die druppelvorming heel nauwkeurig laten zien.
Verzilting is een mondiaal probleem voor de landbouw. Professor Doctor Christa Testerink onderzoekt cellulaire processen die een rol spelen bij zoutstress reacties van planten. In haar presentatie gaf Christa Testerink een toelichting op haar onderzoek naar de reactie van de eerste cellen die in contact komen met zout. Daarvoor maakt ze gebruik van een uniek meetinstrument, ontwikkeld aan de Universiteit van Amsterdam, dat de wortelgroei fotografeerbaar en dus zichtbaar maakt.
Al met al een zeer gevarieerd programma, of zoals Joost Frencken zei: ”Het programma hing als los zand aan elkaar, maar is in goede aarde gevallen”.