Lely levert sinds vijf jaar een kleine melkfabriek waarmee boeren direct aan de supermarkt kunnen leveren. De tweede generatie maakt het systeem voor boeren nog eenvoudiger en voor consumenten nog transparanter. Ineke Haast en Mark van Lipzig uit Velden (Limburg) namen vorige week de nieuwste generatie Lely Orbiter in gebruik op hun boerderij. Daarmee schaffen ze als vijfde bedrijf een kleine melkfabriek aan waarmee ze hun zuivel direct aan consumenten en plaatselijke supermarkten kunnen leveren.
Lely levert zijn Orbiter in een pay per use-businessmodel. Daarbij sluiten boeren zich ook aan op Mijn Melk, een platform dat het bedrijf uit Maassluis heeft opgericht voor de veehouders die met zijn Orbiter zuivelproducten verwerken, verpakken en vermarkten.
De minifabriek verhit en homogeniseert. Daarna gaat de melk direct in de fles om de verse rijke smaak optimaal te houden. Op die manier verhogen boeren de waarde van hun melk en spelen ze in op de behoefte aan lokaal geproduceerde producten. Naast een eerlijke prijs voor de boer, zijn er ook voordelen voor de koe: de dames kiezen zelf wanneer ze gemolken worden.
Kartrekker was zelf melkveehouder
Een van de eerste kartrekkers voor de ontwikkeling van de Orbiter bij Lely was zelf melkveehouder – in Maassluis werken veel boeren of mensen met wortels in die wereld. Nadat de eerste ideeën ontstonden, is er veel gesproken met melkveehouders, maar het systeem kwam volgens Lely vooral tot stand door gesprekken tussen Lely-medewerkers en ingenieurs met ervaring in de melkverwerking.
De eerste Orbiter werd vijf jaar geleden als prototype in de markt gezet. Lely’s medewerkers zagen de interesse toenemen in verse producten, korte ketens en traceerbaarheid. Het idee was om dat op het erf te realiseren met een systeem dat aan een Lely-melkrobot was te koppelen.
Er zat ook een voordeel in het selecteren van koeien met gelijke eigenschappen om op die manier speciale melken te maken. Hiervoor was de koppeling met een melkrobot essentieel. Derde aanleiding was de wens van boeren om meer waarde toe te voegen aan eigen producten. Veel boeren maken melk op hun eigen manier en ze vinden het jammer dat hun signatuur daarna in een anonieme melkplas verdwijnt. Met de Orbiter en Mijn Melk kunnen ze een eigen verhaal vertellen.
’s Middags in de supermarkt
‘Onze zuivel is lokaal een grote naam en door de komst van de Lely Orbiter en Mijn Melk kunnen nog meer mensen onze producten kopen en proeven’, citeert Lely zijn klant Ineke Haast in een persbericht. ‘De melk die in de nacht wordt verzameld, gaat daar ’s ochtends in de fles en ’s middags naar de supermarkten. Supervers dus, maar ook nog eens 14 dagen houdbaar’, aldus Haast.
Haast en Van Lipzig zeggen dat ze de omgeving willen betrekken en laten zien wat er op hun boerderij gebeurt. Met de Lely Orbiter kunnen ze niet alleen meer produceren: ze zijn ook onafhankelijker van de coöperatie en kunnen hun klanten beter laten zien hoe het werkt op hun boerderij. Supermarktklanten zien [op de fles] wanneer de koe is gemolken en wanneer de melk in de fles is gegaan. ‘Ze weten echt dat de melk van ons komt. Daar zijn we ontzettend blij mee.’
Aantrekkelijker design met grote ramen
De tweede generatie Orbiter is wat kleiner van opzet dan zijn voorganger. Ook heeft hij een aantrekkelijker design met grote ramen. De automatisering van de mini-zuivelfabriek is verbeterd. De boer heeft minder werk aan het bottelen en labelen. De besturingssoftware is aangepast en daarmee efficiënter en gebruiksvriendelijker. De Orbiter-besturing draait op plc’s in combinatie met eigen scada-software.
Na de installatie bij vijf Nederlandse boeren oriënteert Lely zich ook op het buitenland. ‘Een Orbiter is vooral geschikt voor landen waar mensen dagverse zuivel drinken en waar consumenten waarde hechten aan de meerwaarde van een kwaliteitsproduct direct van de boer en die daar ook voor willen betalen’, zegt een woordvoerder van Lely. ’Wij kijken nu vooral naar Europa, ook omdat we boeren dan nog goed kunnen servicen.’
Een serviceteam bij Lely kan op afstand meekijken en problemen oplossen, maar levert ook service op locatie. Aan al te wilde marktvoorspellingen wil de machinebouwer zich nog niet wagen. ‘Duizenden zullen het niet snel worden, maar naast Nederland lijkt er wereldwijd zeker ruimte voor dit product.’
Door: René Raaijmakers
