Aan innovatieve ondernemers geen gebrek in Schiedam. Wat als zij intensiever gaan samenwerken? Dat is waar de gemeente en Hogeschool Rotterdam sterk op inzetten. Kennis bundelen, voor meer slimme producten en oplossingen van Schiedamse bodem. En die aanpak werkt, zo blijkt twee jaar na de start van het Living Lab SchieDistrict en twee challenges die vanuit daar georganiseerd zijn. Het Living Lab SchieDistrict is een open innovatiewerkplaats waar ondernemers, medewerkers, studenten, onderzoekers en overheid samenkomen om na te denken over innovatie in het midden- en kleinbedrijf (mkb). Ondernemers, overheid, onderwijs en onderzoekers werken hier samen om elkaar te versterken en om bij te dragen aan de grote maatschappelijke opgaven van dit moment, zoals de overgang naar duurzame brandstoffen.
Ondernemers in de regio hebben allemaal hun eigen vakgebied. Door van elkaar te leren ontstaan er nieuwe mogelijkheden om hun ondernemingen laten groeien. De gemeente Schiedam en de Hogeschool Rotterdam stimuleren dit en maken het daarom makkelijker maken om kennis te delen, bijvoorbeeld via het Living Lab Schiedistrict.
Samenwerken gaat het beste als verschillende partijen elkaar ontmoeten, leren kennen en verbinding maken. Daar helpt de gemeente bij. Zo organiseert ze bijvoorbeeld vanuit het Living Lab SchieDistrict challenges. Tijdens deze challenges komen ondernemers, medewerkers, experts en studenten uit de regio samen om na te denken over specifieke, veelal technische opgaven op het gebied van duurzaamheid waar een ondernemer mee te maken heeft. “De juiste mensen en kennis bij elkaar krijgen, lukt alleen in samenwerking met opleidingsinstituten. Als gemeente hebben wij die kennis niet in huis”, merkt Anske Plante op, projectleider Talent en Innovatie van de gemeente Schiedam op.
Challenge
De challenge draait om sociale en open innovatie: het uitwisselen van innovatieve ideeën en uitvindingen met anderen. Dat heeft verschillende doelen. Ten eerste ontdekken deelnemers de kracht van samenwerken. Met elkaar én met studenten werken aan een innovatie-opdracht. Daarmee krijgt het bedrijf dat de challenge organiseert een veel rijkere uitkomst van het innovatieproces. Samenwerking overstijgt individueel belang en vergroot individuele daadkracht van deelnemers bij de challenge. Zij werken aan overkoepelende doelen die vaak ook van maatschappelijke waarde zijn, zoals verduurzaming.
Ten tweede krijgen studenten een mooi beeld van potentiële werkgevers in de regio. Vanwege de arbeidsmarktkrapte is dat voor de potentiële werknemers een groot voordeel. Zij komen in contact met de meest gemotiveerde studenten van bijvoorbeeld Hogeschool Rotterdam.
De eerste challenge was in november 2022 bij Metrohm rondom het thema How to make business out of predictive data. In maart 2023 bracht Hatenboer-Water een challenge in over remote maintenance, ofwel onderhoud op afstand. Dit is voor Hatenboer-Water dé oplossing om hun duurzame waterproductieproces op zee op te kunnen schalen (zie kader). Maar hoe richt je dat in binnen grenzen van kosten, kennis techniek en mankracht? Experts, young professionals van verschillende bedrijven (UE Systems, Hittech, Mammoet en Viro) en een groep studenten van Hogeschool Rotterdam dachten erover mee. Hi Delta Project Manager Delia Wind zat in de jury.
Waterstofproductie op zee
In vijf jaar tijd moet er in Nederland vijfhonderd keer zoveel waterstof geproduceerd worden. Hatenboer-Water werkt onder meer aan waterzuiveringsinstallaties op zee voor de productie van waterstof. Waterstofproductie op zee is één van de manieren om landelijke duurzaamheidsdoelen te behalen. Maar een fabriek op zee moet ook onderhouden worden. Door de grote afstand is dit erg duur. Een installatie is al niet meer rendebel als technici er meerdere keren per jaar heen moeten. Onderhoud plegen op afstand is hiervoor de oplossing.
Carel Aeijelts Averink, director operations van Hatenboer-Water, is enthousiast over de challenge. “Met inzet van bijna 90 man hier in Schiedam en 125 totaal wereldwijd laten wij meer dan 1500 waterzuiverigsinstallaties draaien. We zijn steengoed in water zuiveren, maar hebben minder ervaring met en kennis van onderhoudstheorieën en datasystemen. Deze challenge gaat daarop in, en heeft dus echt meerwaarde voor ons.”
Samen uitdagingen aanpakken
“Er zit veel talent in dit gebied, maar het zijn veelal losse organisaties met allemaal eigen projecten”, zegt Koos Kerstholt, initiatiefnemer van het Living Lab SchieDistrict. “Door samen te werken kun je als bedrijf veel beter de uitdagingen van de toekomst aan. Samen weet en kun je meer. Wij kunnen de juiste ondernemers samenbrengen, maar kennen ook de juiste experts en hebben de studenten die we aan de bedrijven kunnen verbinden.”
Een aantal bedrijven weet de bijeenkomsten al te vinden, maar Kerstholt zou graag zien dat meer organisaties zich aansluiten. Alleen maken ondernemers door een gebrek aan tijd hier weinig ruimte voor. “De gemeente initieert en faciliteert momenteel de challenges. We geloven in het concept en in de meerwaarde hiervan voor de ondernemers en de studenten”, aldus Anske Plante.
Het Living Lab SchieDistrict moet een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de Mechatronica Innovatie Campus Schiedam (MICS), een innovatie-ecosysteem van en voor bedrijven in de mechatronica-industrieTegelijkertijd wordt daarmee een aantrekkelijker vestigingsklimaat gecreëerd, waardoor nog meer ondernemers en talenten de regio weten te vinden. Een belangrijke drijfveer vanuit de gemeente Schiedam.
“Studenten hebben een andere bril op”
Een ander focuspunt van de huidige economie en de gemeente Schiedam is verbinding tussen onderwijs en het bedrijfsleven. Dat je als professional veel kunt leren van professionals uit andere vakgebieden klinkt logisch, maar bedrijven kunnen ook veel leren van studenten. Koos: “Studenten hebben een andere bril op, die zijn nog onbevangen en stellen vragen die heel verfrissend werken.” Peter Boon, productspecialist bij UE Systems ziet dit ook en vindt het interessant om de studenten te ontmoeten vanuit het idee Leven Lang Ontwikkelen: “Als je iets al heel lang doet, denk je op een bepaalde manier en binnen een bepaald kader. Studenten zien dingen anders. Dat is ontzettend fijn voor ons, het helpt ons op een nieuwe manier na te denken.”
Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt
De kennismaking van studenten met de uitdagingen binnen bedrijven maken het voor de studenten aantrekkelijker om na hun studie bij deze ondernemingen uit de regio aan de slag te gaan. En dat is nodig, want de vraag naar technisch geschoold personeel groeit. Anske Plante: “We hopen dat op deze manier studenten makkelijker na hun opleiding een baan vinden bij een bedrijf in Schiedam.”
Daarnaast leren studenten veel van de challenges en geven zo verdieping aan hun studie. Fleur, student Technische Bedrijfskunde: “Tijdens mijn opleiding komen er veel verschillende onderwerpen voorbij, het is erg leerzaam om nu dieper op één ding in te gaan. Momenteel ben ik nog druk aan het studeren en heb nog geen idee welke kant ik op wil, maar dit is wel een optie.” Hetzelfde geldt voor medestudent Luuk: “Ik vind het interessant om op deze manier meer kennis op te doen over waterstofproductie en onderhoud op afstand. Misschien wil ik na mijn studie deze kant wel op.”
Volgende challenge: wie durft de vernieuwing aan?
Innovaties zijn voor 75% een gevolg van sociale innovatie en voor maar 25% een gevolg van technologische innovaties. Challenges zijn een voorbeeld van sociale innovatie. Sociale innovatie vergt kwetsbaarheid en moed, durf om aan te geven dat je als ondernemer met een uitdaging zit en op zoek bent naar kennis en netwerken om samen te zoeken naar oplossingen. Wie deze stap zet en de vernieuwing aandurft, krijgt er veel voor terug! Een netwerk van ondernemers, toegang tot kennis, contact met studenten en vooral een hele goede en leerzame dag.
Wie durft?
